بررسی اصول تفکر سیستمی و سیستم دینامیک و جایگاه آن در مدیریت سازمانها

دنیا پدیده است و عوامل مختلف باهم تعامل دارند و برای فهم پدیده ها به همه ی رشته ها احتیاج داریم؛ مثلا برای بررسی پدیده ی افزایش ارتشا در جامعه باید اقتصاد و اخلاق و اجتماع و ... را بررسی کنیم تا به نتیجه برسیم. پس باید بین رشته ای آن را بررسی کرد در این مقاله نقش نگرش سیستمی در بررسی و تحلیل پدیده ها بررسی شده است. امروزه ضرورت استفاده از تفکر سیستمی در مدیریت نظامهای اجتماعی و سازمانها امری انکارناپذیر است؛ اما پیچیدگی سازمانها به علت وجود متغیرهای متعدد و به سرعت تغییر کردن این متغیرها عملا کاربرد تفکر سیستمی را دشوار کرده است که رویکرد پویایی شناسی سیستمها با کمک ابزارهای گوناگون تا حدودی بر این سختی فائق آمده است. نگرش پویا ضرورت نگاه پویا به دنیای در حال تغییر را مطرح میکند. در این جهان همه چیز در حال تغییر است گاهی این تغییر در جهت مطلوب ما پیش میرود و گاهی در جهت نامطلوب اتفاق میافتد. برای درک و مدیریت این تغییرات و هدایت تغییرات نامطلوب به سمت مطلوب و موردپذیرش خود ما نیاز داریم با نگرشی پویا به پدیده ها نگاه کنیم. تا در صورت نیاز سیاست گذاری جدیدی کرده و اقدام کنیم. در این میان شبیه سازی بر مبنای تفکر سیستمی و سیستم دینامیک (System Dynamic) یکی از بهترین ابزارها برای مدیریت سازمانها و تغییرات و جلوگیری از اشتباه مدیران در تصمیم گیری است. مدلهای ساخته شده بدلی از واقعیت بیرونی هستند که امکان تصمیم گیری درست و سعی و خطا پیش از رخ دادن اتفاق را به ما میدهد. مدل ممکن است در ذهن باشد یا شرح داده شود یا مانند مدل ریاضی با چارچوب در نظر گرفته شود. ازاینرو در این مقاله سیستم و تفکر سیستمی و مولفه های آن را بررسی میکنیم؛ و بعد به تشریح دینامیک سیستمها میپردازیم و مدلسازی بر مبنای سیستم داینامیک بررسی شده است؛ و جایگاه ابزارهایی مانند نمودارهای علی و معلولی و نمودار جریان برای به تصویر کشیدن سیستمهای پویا بیان شده است.

کلیدواژه ها:

تفکر سیستمی ، سیستم دینامیک (پویایی شناسی سیستمها) ، مدیریت سازمان ، مدلسازی ، نمودارهای علی و معلولی.