نفقه در اسلام و سایر نظام های حقوقی

نظام حقوقی اسلام، متناسب با شرایط تکوینی و در ر استای کمال انسان است و می تواند انسان را به غایتی که برای آن خلق شده، هدایت نماید. از این رو برای زنان و مردان تکالیفی مختص آنها وضع شده است بر این اساس، مرد مکلف به انفاق هزینه ها و نیازهای ضروری زندگی همسر و فرزندان خویش است؛ همان گونه که زن به اطاعت از زوج، در اموری که خدا بر عهد او گذاشته است، مکلف می باشد.در اسباب و شرایط نفقه دیدگا ههای مختلفی وجود دارد، در این میان آیات و روایات، تنها بر وجوب نفقه زوجه در عقد نکاح و عدم وجوب آن در حالت نشوز زوجه دلالت دارد. در صورت نپذیرفتن حق ریاست شوهر و سرپرستی او از سوی زوجه و عدم اطاعت زوجه از زوج، در اموری که شرعا و قانونا باید اطاعت نماید، نشوز محقق می گردد. اگر مبنای وجوب نفقه، تمکین زوجه از زوج باشد، در صورتی که زوجه صغیره باشد یا توانایی مسائل خاص زناشویی را نداشته باشد، یا خود را به زوج تسلیم ننماید یا زوج صغیر باشد، زوجه نفقه نخواهد داشت.در مورد حق حبس مذاهب اتفاق نظر دارند که زوجه حق دارد تمام مهر خود را که نقد است (یا مال است) به محض انشاء عقد، مطالبه کند و نیز حق دارد از تمکین خودداری نموده تا تمام مهر خود را بگیرد. لازم به ذکر است که حق حبس خاص حقوق اسلام نیست و در حقوق کشورهایی چون فرانسه، انگلیس و آلمان نیز وجود دارد.در وجوب نفقه، در صورت انحلال نکاح، به سبب طلاق رجعی و طلاق بائن زن حامله، اختلافی وجود ندارد؛ همان گونه که در عدم وجوب نفقه در انحلال نکاح به سبب فوت زوج و طلاق بائن زوج غیر حامله اختلافی نیست.

کلیدواژه ها:

نفقه ، زوجه ، تمکین ، زوج ، نشوز