امکان سنجی استفاده از برگ درختان کنار (Ziziphus spina-christi) و کهور (Prosopis cineraria) به عنوان زیست شناساگر آلودگی فلزات سنگینمنتشر شده از مناطق صنعتی

زمینه و هدف: آلاینده های منتشر شده از صنایع در صورت ورود به زنجیر غذایی می تواند سلامتانسان را با مخاطره جدی مواجه کرده و از ای نرو پایش محیطی آنها ضروری به نظر می رسد. لذا، اینپژوهش با هدف ارزیابی قابلیت پایش زیستی فلزات سنگین (آهن، سرب و کادمیوم) توسط برگدرختان کنار و کهور مستقر در حاشیه یک مجتمع فولاد در سال 1395 انجام یافت.روش بررسی: در این مطالعه توصیفی پس از تعیین ایستگاه های نمونه برداری، 90 نمونه از برگدرختان کنار و کهور و همچنین 90 نمونه از خاک موجود در پای درختان برداشت شد. پس ازآماده سازی و هضم نمونه ها در آزمایشگاه، محتوی فلزات سنگین در آنها توسط دستگاه جذب اتمیخوانده شد و سپس ضریب تجمع زیستی (Bioconcentration Factor) فلزات محاسبه شد.پردازش آماری نتایج نیز با استفاده از نرم افزار آماری SPSS انجام یافت.یافته ها: بیشینه میانگین غلظت عناصر (mg/kg) در برگ های شسته نشده گونه های کنار وکهور برای آهن به ترتیب 3/ 202 ± 3/ 2180 و 1/ 315 ± 9/ 2237 ، برای سرب به ترتیب 6/ 9± 6/ 76 و114/3±4/5 و برای کادمیوم به ترتیب 8/ 16 ± 2/ 69 و 8/ 6± 2/ 107 بود. از طرفی مقادیر BCF درهمه ایستگاه ها و برای همه عناصر، بزرگ تر از 1 بود.نتیجه گیری: با استناد به مقادیر محاسبه شده BCF عناصر می توان اذعان کرد که گونه های کنارو کهور از قابلیت تجمع و انباشت فلزات سنگین برخوردار بوده و می توان از آنها در مناطق آلودهصنعتی و شهری به عنوان گونه بیش اندوز (Hyperaccumulator) در برداشت و استخراج گیاهی(Phytoextraction) بهره برد.

کلیدواژه ها:

فلزات سنگین ، پایش زیستی ، زیست شناساگر ، کنار ، کهور