ترمینولوژی تعامل با قرآن در سیره امام علی (علیه السلام) و معصومین (علیهم السلام)

یکی از مهمترین وجوه قابل تامل در سیره امام علی×، نحوه تعامل و انس ایشان با قرآن است. امام علی× به عنوان اولین مسلمان و اولین مخاطب آیات قرآن کریم که توسط پیامبر اکرم| عرضه شد، ارتباط و انس ویژه ای با قرآن کریم داشتند. مطالعه سیره امیرالمومنین× حاکی از آن است که قرآن در زندگی ایشان حضور دائمی داشته است؛ به گونه ای که همواره خود را مخاطب آیات قرآن کریم می دیدند ازاین رو در برخی موارد به هنگام قرائت، ارتباط دوسویه با قرآن برقرار کرده و در مقام تخاطب با کلام الله، گزاره هایی از خود صادر می کردند. این گزاره ها گاه در مقام امتثال امر موجود در آیه و گاه در مقام تایید و یا پاسخ به سوال موجود در آیه صادر می شد. به عنوان مثال نقل است که امیرالمومنین× پس از تلاوت آیه {سبح اسم ربک الاعلى}، می فرمودند: سبحان ربی الاعلی . این پژوهش با استخراج و گونه شناسی چنین گزاره هایی در سیره آن حضرت، سعی دارد به الگویی مستند در سیره و سنت امام علی× در مواجهه و تعامل با قرآن دست یابد. در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی تحلیلی مشخص می شود، تعامل و ارتباط امام علی× با قرآن گاه کلامی بود و گاه غیرکلامی؛ این تعامل کلامی ایشان نیز گاه برگرفته از عبارات قرآنی بود و گاه بدون استفاده از عبارات قرآنی. در پایان این پژوهش، این نتیجه حاصل می شود که طبق تعالیم آن حضرت لزومی ندارد که حتما جملات املاء شده ماثور را به هنگام قرائت بر زبان آوریم، بلکه هدف این است که ما خود را مخاطب آیات دانسته و در مکتب قرآن تعلیم ببینیم. ازاین رو می توان با الگوگیری از این روش، قرائت قرآن را فعال تر و کاربردی تر ساخت.

کلیدواژه ها:

قرآن ، کلام الله ، تعامل با قرآن ، مخاطبه ، سیره امیرالمومنین