اولویت بندی شاخص های طراحی فضای مابین مجتمع های مسکونی براساس اصول پدافند غیرعامل (نمونه موردی: شهرک اکباتان تهران)

فضاهای باز مابین بلوک های مسکونی به دلیل عدم مالکیت خصوصی و تعلق آن به عموم ساکنان، می تواننددر مواقع بحرانی به منظور اهدافی مانند امدادرسانی، اسکان موقت و مانند آن، نقش بسیار مهمی در کاهشآسیب پذیری ها داشته باشند. بر این اساس پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و با هدف بررسی و شناسایی محدودیت ها و توانایی های فضاهای باز از نظر چگونگی ترکیب توده و فضا، تنوع-پذیری عملکردی برای مواقع بحرانی و همچنین چگونگی دسترسی مناسب از منظر پدافند غیرعامل می-پردازد. به همین منظور معیارهای کلی تبدیل فضای مابین مجتمع های مسکونی به فضای باز شهری براساساصول پدافند غیرعامل، توسط 24 نفر از کارشناسان و اساتید حوزه معماری، مسکن و شهرسازی، برنامهریزی شهری و مدیریت بحران به روشدلفی در طی دو مرحله، شناسایی شدند. پس از شناسایی مهمترین معیارها با تکمیل ماتریس تصمیم گیری شباهت به گزینه ایده آل یا تاپسیستوسط گروه خبره، معیارها اولویت بندی شدند. نتایج نشان می دهد که سه شاخص سلسله مراتب حریم و قلمرو، انعطاف پذیری و نفوذپذیری، بهترتیب دارای اولویت برای طراحی فضای باز مابین بلوک های مسکونی طبق اصول پدافندغیرعامل می باشند. در آخر سه معیار دارای اولویت دربلوک های مسکونی شهرک اکباتان تهران تحلیل شد. با طراحی هوشمندانه این فضاها به کمک این سه معیار نه تنها میتوان تا حدود زیادی ازآسیب پذیری فضای مسکونی در شرایط بحرانی و در زمان اولیه حمله دشمن، جلوگیری نمود، بلکه می توان با ایجاد فضاهایی زیبا و متباین بهغنای معمارانه فضاها در مواقع عادی نیز افزود.

کلیدواژه ها:

فضای مابین ، مجتمع های مسکونی ، پدافند غیرعامل ، روش تصمیم گیری تاپسیس ، شهرک اکباتان