بهینه سازی کاربری اراضی به منظور کاهش سیلاب (مطالعه موردی: حوزه آبخیز کسیلیان)
محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 12، شماره: 24
سال انتشار: 1400
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 139
فایل این مقاله در 9 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
این مقاله در بخشهای موضوعی زیر دسته بندی شده است:
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWMR-12-24_004
تاریخ نمایه سازی: 15 اسفند 1400
چکیده مقاله:
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: عدم وجود مدیریت صحیح استفاده از اراضی در یک حوزه آبخیز، تاثیرات نامناسبی بر منابع موجود در آن دارد. بهینه سازی کاربری اراضی یکی از راه کارهای مناسب برای دستیابی به توسعه پایدار و کاهش هدررفت منابع می باشد. تحقیق حاضر در حوزه آبخیز کسیلیان واقع در شهرستان سوادکوه به منظور تعیین مناسبترین ترکیب کاربری اراضی برای کاهش وقوع سیلاب و بیشینه سازی سود صورت گرفته است.
مواد و روش ها: در ابتدا کلیه مطالعات موجود شامل مطالعات فیزیوگرافی، خاکشناسی، پوشش گیاهی، هیدرولوژی، اقتصادی- اجتماعی از شرکت آب منطقه ای و اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران جمع آوری و طی بازدیدهای صحرایی تکمیل شد. بدین منظور با استفاده از پرسشنامه هزینه و درآمد هر یک از کاربری های اراضی حوضه به دست آمده و همچنین میزان سیلاب در کاربری های مختلف با استفاده از نرم افزار HEC-HMS و استفاده از اطلاعات سه واقع بارش در سال های ۷۵-۱۳۷۰ مربوط به ایستگاه باران نگاری سنگده و هیدروگراف سیلاب همین وقایع در ایستگاه هیدرومتری ولیک بن واقع در خروجی حوضه انجام گردید. همچنین نقشه های شیب و عمق خاک طبق استانداردهای استفاده از اراضی به عنوان ورودی توابع هدف و محدودیت های مدل بهینه سازی کاربری اراضی تهیه شد. مدل برنامه ریزی خطی چند هدفی، با استفاده از روش سیمپلکس در نرم افزار ADBASE نوشته و حل شد.
یافته ها: نتایج نشان داد به طور کلی، میزان سیلاب از ۰/۸۹ مترمکعب در ثانیه قبل از بهینه سازی کاربری اراضی، به ۰/۷۴ مترمکعب در ثانیه، بعد از بهینه سازی کاربری اراضی کاهش یافته و این بیانگر کاهش ۲۴/۴۹% میزان سیلاب است. همچنین میزان سودآوری کاربری های اراضی مختلف در حوزه آبخیز مورد مطالعه از ۲۵۰۸۵/۱۰۲ میلیون ریال در سال، قبل از بهینهسازی کاربری اراضی، به ۱۴۶۹۲/۹۰۲ میلیون ریال بعد از بهینه سازی کاربری اراضی کاهش یافته و این بیانگر کاهش ۵۶/۵۸% میزان سودآوری حوزه آبخیز پس از بهینه سازی کاربری اراضی طبق معیارهای استاندارد است.
نتیجه گیری: از میان کاربری های اراضی مختلف، کاهش اراضی کشت دیم و افزایش اراضی جنگل حساس ترین کاربری های اراضی در حوزه آبخیز کسیلیان می باشند که بیشترین تاثیر را در کاهش سود و مقدار سیلاب دارند.
کلیدواژه ها:
Flood reduction ، Kasilian watershed ، Land use ، Linear programming ، Optimization ، برنامه ریزی خطی ، بهینه سازی ، حوزه آبخیز کسیلیان ، کاربری اراضی ، کاهش سیلاب
نویسندگان
محمد مهدی تقوی گرجی
Noor Branch, Islamic Azad University
مهدی وفاخواه
Department of Watershed Management, Faculty of Natural Resources and Marine Sciences, Tarbiat Modares University
شعبانعلی غلامی
Noor Branch, Islamic Azad University
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :