مفهوم خرد در جامعه ایران

مقاله حاضر با هدف بررسی و شناسایی مولفه ها و ابعاد خرد با استفاده از رویکرد ادراک افراد از خرد (نظریه ضمنی خرد) در جامعه ایران انجام گرفت. جامعه پژوهش حاضر شامل تمامی افراد بالای ۲۰ سال ایران بودند. ۳۲۸ شرکت کننده (۱۳۴ زن و ۱۹۴مرد) از قومیت های ایران (ترک، کرد، لر، عرب، بلوچ، ترکمن و فارس) به روش هدفمند و در دسترس برای پاسخ گویی به پرسش نامه باز پاسخ محقق ساخته انتخاب شدند. پژوهش به روش تحلیل محتوا و با استفاده از رویکرد کیفی انجام گرفت. یافته ها در ارتباط با نمونه های خرد نشان داد که میانگین سنی آنها ۹/۶۲ و ۲/۹۴ درصد از آنان از گروه مردان بودند. ۹/۲۷ درصد از نمونه های خرد را شخصیت های دینی، ۱/۲۰ درصد نزدیکان فرد، ۱۵/۱۹ درصد افراد متخصص، ۶/۱۲ درصد شخصیت های اجتماعی سیاسی و مابقی را سایر گروه ها تشکیل دادند. همچنین مولفه ها و ابعاد خرد در ۵ طبقه اصلی فضیلت های عقلانی، اخلاقی، مدنی، عملکردی و معنوی به دست آمد. نتایج بررسی مولفه ها، مقولات و طبقات نشان داد که ۰۵/۳۷ درصد از کل ویژگی ها و رفتارهای به دست آمده ذیل طبقه فضیلت های عقلانی قرار گرفتند و فضیلت های عملکردی، اخلاقی، مدنی و معنوی به ترتیب ۵/۲۶، ۶/۱۸، ۰۱/۸ و ۴/۴ درصد از کل مولفه ها و ویژ گی ها را به خود اختصاص دادند. به طور کلی، نتایج نشان داد ادراک خرد ایرانیان تلفیقی است از مولفه های مورد تاکید فرهنگ غرب (شناختی، عقلانی) و شرق (اجتماعی عاطفی و معنویت).

کلیدواژه ها:

خرد ، فرهنگ ، فضیلت