ارزیابی ریسک مواجهه با فلزات سنگین (کادمیوم، کروم، نیکل و سرب) در پسماندهای ویژه شناسایی شده در تصفیه خانه فاضلاب یک شهر صنعتی

زمینه و هدف: پسماند تولیدی در تصفیه ­خانه ­های فاضلاب صنعتی به دلیل حضور فلزات سنگین در زمره پسماند­های ویژه طبقه­ بندی می ­گردد و مواجهه با آنها می ­تواند موجب اثرات سوء سلامتی و محیط زیستی شود. هدف مطالعه حاضر شناسایی پسماندهای ویژه و ارزیابی ریسک مرتبط با حضور فلزات سنگین در لجن تصفیه ­خانه فاضلاب یک شهر صنعتی بود. روش بررسی: شناسایی پسماندها­ با استفاده از چک­ لیست­ و طبقه­ بندی آنها مطابق رهنمود کنوانسیون بازل انجام شد. استخراج فلزات سنگین با اسیدشویی و آنالیز با دستگاه جذب اتمی صورت پذیرفت. ارزیابی ریسک اکولوژیکی با تعیین شاخص ­های زمین ­انباشتگی و پتانسیل ریسک محیطی انجام شد. ارزیابی ریسک سلامتی با برآورد نسبت مخاطره و خطر سرطان اضافی در کل عمر انجام پذیرفت.  یافته ها: بیشترین میزان تولید پسماند ویژه به لجن با مقدار kg/month ۳۹۰۰/۰ اختصاص داشت. کروم با غلظت mg/kg ۵۲/۱۵±۹۵/۸۹ در بالاترین غلظت شناسایی شد. سطح آلودگی کروم و نیکل در محدوده پایین و کادمیوم بسیار شدید ارزیابی شد. ریسک اکولوژیکی سرب در محدوده قابل­ توجه و ریسک خیلی ­زیاد برای کادمیوم برآورد شد. نسبت مخاطره منتسب به مواجهه با فلزات سنگین کمتر از ۱ و ریسک سرطانزایی مواجهه تنفسی و پوستی با فلزات سنگین، کمتر از حد خطر قابل پذیرش WHO برآورد شد.  نتیجه­ گیری: یافته مطالعه نشان داد بیشترین میزان پسماندهای ویژه در تصفیه­ خانه فاضلاب یک شهر صنعتی به لجن اختصاص دارد. اگرچه غلظت فلزات سنگین کمتر از حدود مجاز بود، لجن تولید شده در تصفیه ­خانه ریسک اکولوژیکی بالایی داشت. بنابراین انباشت و انتقال لجن باید با رعایت ملاحظات محیطی و منطبق با مفاد کنوانسیون بازل صورت پذیرد.

کلیدواژه ها:

Wastewater treatment plant sludge ، Solid waste ، Heavy metals ، Basel convention ، Ecological and health risk assessment ، لجن تصفیه خانه فاضلاب ، پسماند ، فلزات سنگین ، کنوانسیون بازل ، ارزیابی ریسک اکولوژیکی و سلامت