رابطه کیفیت زندگی با بهزیستی ذهنی در بین دانشجویان دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی تهران

مقدمه:دانشجویان یکی از ذی نفعان کلیدی نظام آموزش عالی بوده و پائین بودن کیفیت زندگی یا رضایت از زندگی آنان می تواند نقطه آغازی بر انحراف از رسالت، آرمانها و راهبردهای توسعه آموزش عالی و یادگیری باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی وضعیت کیفیت زندگی تحصیلی و بهزیستی ذهنی و رابطه بین آن دو در بین دانشجویان کلیه مقاطع تحصیلی دانشگاه علوم بهزیستی و توان بخشی در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ طراحی شد. روش: در مطالعه حاضر که از نوع مطالعات همبستگی است، جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان مقطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در سال تحصیلی ۹۶-۹۵ بود. حجم نمونه نهایی برابر ۲۱۳ نفر محاسبه شد و نمونه ها به روش نمونه گیری طبقه ای و تصادفی ساده انتخاب شدند. جهت بررسی وضعیت کیفیت زندگی تحصیلی از ابزار سنجش کیفیت زندگی دانشگاهی مهدی و جهت سنجش وضعیت بهزیستی ذهنی از پرسشنامه بهزیستی ذهنی گلستانی بخت استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون t و مدل سازی معادلات ساختاری در نرم افزار SPSS و AMOS تحلیل شد. یافته ها: به طورکلی ۱/۱۷ درصد زنان، ۱/۲۳ درصد مردان، ۲۳ درصد دانشجویان مقطع کارشناسی، ۹/۱۵ درصد دانشجویان کارشناسی ارشد و ۱/۱۶ درصد از دانشجویان مقطع دکتری رضایتی در سطح زیاد تا خیلی زیاد از کیفیت زندگی تحصیلی داشتند. همچنین ۴/۱۹ درصد زنان، ۲/۱۹ درصد مردان، ۲۰ درصد دانشجویان مقطع کارشناسی، ۳/۱۹ درصد دانشجویان مقطع ارشد، ۴/۱۹ درصد دانشجویان مقطع دکتری و به طورکلی ۶/۱۹ درصد از نمونه موردبررسی رضایتی در سطح کم تا خیلی کم داشتند. بر اساس یافته های به دست آمده وضعیت رضایت از کیفیت زندگی تحصیلی در سطح متوسط قرار داشت. بیشترین رضایت دانشجویان ابتدا در بعد معاشرت با دوستان و بعدازآن در ابعاد رضایت از تنوع فرهنگی دانشگاه، رضایت از کتابخانه دانشگاه، رضایت از چشم انداز و آینده شغلی رشته بود. همچنین کمترین میزان رضایت مختص ابعاد رضایت از خدمات ارتباطی دانشگاه، خدمات ورزشی، رفاهی و تفریحی دانشگاه، امکانات حمل ونقل دانشگاه و امکانات درمانی بود. با توجه به میانگین نمرات به دست آمده در هر مولفه و نمره کل، وضعیت بهزیستی ذهنی در کل نمونه (۵۶/۱۸۰=M) و به تفکیک گروه زنان (۱۴/۱۸۰=M) و مردان (۴۲/۱۸۱=M) به طور معناداری بالاتر از عدد معیار (۱۵۶=M) قرار داشت. به عبارتی دیگر، بهزیستی ذهنی نمونه موردبررسی در سطح مطلوبی قرار داشت. بر اساس نتایج مدل رگرسیون برازش یافته (۹۲۵/۰=GFI، ۹۱۹/۰=CFI، ۰۸۲/۰=RMSEA) حدود ۱۵ درصد از تغییرات کیفیت زندگی تحصیلی توسط ابعاد بهزیستی ذهنی تبیین شد. بحث: کیفیت زندگی تحصیلی سازه ای چندبعدی بوده و تحت تاثیر عوامل متعددی تنزل یا ارتقاء می یابد. دانشجویان می بایستی علاوه بر مهیا بودن امکانات تحصیلی در دانشگاه به امکانات تفریحی، فرهنگی، ورزشی و سایر موارد مرتبط نیز دسترسی داشته باشند تا بتوانند انرژی اضافه حاصل از تحصیل و مطالعه را از طریق این امکانات تخلیه نمایند. این امر علاوه بر اینکه موجب تخلیه انرژی اضافه و خستگی دانشجویان خواهد شد، از طرفی دیگر موجب ایجاد انگیزه لازم برای مطالعه و فعالیت علمی آنها خواهد شد

کلیدواژه ها:

بهزیستی ذهنی ، سلامت اجتماعی ، سلامت روانشناختی ، سلامت عاطفی ، دانشجو ، کیفیت زندگی تحصیلی ، مدلسازی معادلات ساختاری