برنامه ریزی تحول و هدایت استراتژیک فرآیندهای تحقیق و توسعة سازمان در گذار به تراز جهانی

در عصر کنونی که سرعت سرسام آور تغییرات به شدت بر پیچیدگی های بازار رقابتی افزوده است، نکتة مهم آن است که چگونه باید مجموعه استراتژی های سازمان را به موقع و به درستی روزآمد کرد تا بتوان به شیوه ای اثربخش و مداوم، آثار تعیین کننده عوامل تغییر را کنترل نموده و بهترین تصمیمات ممکن را بخصوص در شرایط ناپایدار و عدم اطمینان اتخاذ نمود. در این راستا استراتژی های مبتنی بر تحقیق و توسعه، بسیار حیاتی می باشد. زیرا اثربخشی اجرای چنین استراتژی هایی نه تنها عمدتاً بهترین پاسخ به فرآیند تحول جهانی محسوب می شود بلکه خود می تواند سازمان را به منشأ تحول منطقه ای، ملی یا جهانی تبدیل کند. از سوی دیگر تصمیمات و عملیات اجرایی استراتژی های تحقیق و توسعه جزء رویکردهایِ با ریسک بالا خصوصاً در جهت گیری سازمان به کسب شاخص های جهان ترازی، محسوب می شود. در چنین فضایی مسألة اساسی این خواهد بود که چگونه می توان سهم بهینه ای از استراتژی های مبتنی بر تحقیق و توسعه را ( با توجه ریسک بالای این نوع سرمایه گذاری ها) به موقع و به درستی اتخاذ نمود که بهترین تأثیر را در گذار به تراز جهانی برای سازمان به همراه داشته باشد. در این مقاله ابتدا به تبیین دقیق جایگاه مراکز تحقیق و توسعه در اجرای استراتژی های رقابتی و پتانسیل تحول آفرینی این مراکز در سازمان های استراتژی محور و کارکرد ویژه آن نیز در فرآیند مدیریت تحول می پردازیم و در چارچوب فرآیند مدیریت استراتژیک، یک مدل تطبیقی برنامه ریزی تحول با رویکرد جهانی شدن ارائه می کنیم. این ابزار استراتژیست ها را برای درک صحیح کارکرد مراکز تحقیق و توسعه در هریک از استراتژی های یکپارچگی، تمرکز و یا تنوع کمک خواهد کرد. سپس یک الگوی سیستماتیک انتخاب، اجرا و ارزیابی استراتژی های تحقیق و توسعه با تکیه بر رویکرد نوین مدیریت پورتفوی (پورت فولیو) پروژه های تحقیق و توسعه ارائه می شود بگونه ای که بهترین تعادل بین شاخص های مالی برمبنای بازده کل و شاخص های مخاطره بر مبنای تابع ریسک در ترکیب پورتفوی انتخابی برقرار شود. در نهایت به ارائه مدلی جامع برای اتخاذ به موقع استراتژی های تحقیق و توسعه مناسب در شرایط گوناگون تدافعی یا تهاجمی می پردازیم که راهبران سازمان را قادر می سازد فرآیند مدیریت پورتفوی تحقیق و توسعه را نیز از طریق کمی نمودن ریسک ها و معیارهای ارزیابی و کنترل پروژه به نحو مطلوبی با برنامه استراتژیک کلی سازمان هماهنگ کنند و جریان کلی گذار به جهانی شدن را هدایت نمایند.

کلیدواژه ها:

تحول ، جهانی شدن ، استراتژی ، رقابت ، تحقیق و توسعه ، برنامه ریزی