سیر تکاملی مناره

میان عرش و کعبه و مسجد از جهات صوری و معنوی نسبتهایی برقرار است، همانگونه که قلب ارض روحانی عرش است. قلب ارض جسمانی خانهی کعبه است. و قلب هر نقطه از زمین نیز مسجد است. غرض از طرح همهی این مباحث آن است که مسجدی که در واقع مظهر کعبه است، مراتب زمین محسوب میشود بواسطهی نسبت معنوی و ارتباط ملکوتی که با کعبه دارد از حیث الگوی معماری از همین الگویی تبعیت میکند که کعبه و عرش بر مبنای آن ساخته شدهاند. به بیان دیگر نحوهی سیر سلوک نمازگزار در مسجد از لحظهای تقابل او با جلوخان مسجد تا عبور از پیش طاق و هشتی و... از گنبد خانه به آسمانه و شمسه، و آن سوی وجود منارهها همگی برابر و به ازای مناسک و اعمالی است که در حج مقرر گردیده و کعبه نیز چنانکه در احادیث آمده از صورت معنوی عرش تبعیت میکند پس بنای مسجد در واقع از یک الگوی آسمانی پیروی میکند.

کلیدواژه ها:

مناره ، معماری اسلامی ، مسجد ، معماری پایدار