خردمایۀ مداخلات دولتی در شکلگیری شبکههای همکاری علم و فناوری در ایران

دو الگوی متفاوت در دنیا برای شکلگیری شبکههای همکاری علم و فناوری- به عنوان یکی از ابزارهای کارآمد انتقال دانش و بهاشتراکگذاری داراییها- تجربه شده است؛ در الگوی اول، شبکهها به صورت غیررسمی و با مشارکت خودجوش علاقمندان شکل گرفته و در الگوی دیگر، شبکهها به عنوان یک ابزار سیاستی و با مداخله یک نهاد دولتی به صورت یک سازمان رسمی ایجاد شدهاند. در این تحقیق، با مطالعه 7 مورد از مهمترین شبکههای همکاری تشکیلشده در ایران ازسال 1375 تا 1385 شمسی در حوزه علم و فناوری، به بررسی دلایل (و خردمایه) مداخلات دولتی در ایجاد شبکههای همکاری پرداخته شده، مزایا و معایب هر یک از دو الگوی مذکور از نگاه افراد تاثیرگذار در شبکههای مورد مطالعه، بررسی شده است. در این راستا در قالب یک بررسی کیفی؛ ابزارهای مختلف تحقیق شامل تحلیل و بررسی مستندات، مصاحبههای باز با مؤسسان شبکههای مورد مطالعه و مشاهده مورد استفاده قرار گرفته است. با توجه به نتایج تحقیق، اگرچه اغلب فعالان شبکههای مورد مطالعه، الگوی خودجوش را برای ایجاد شبکههای همکاری مناسبتر ارزیابی می- کنند، با این وجود، حداقل شش دلیل از جمله؛ ضعف زیرساخت اجتماعی همکاری شبکهای و نیاز به سرمایهگذاری دولتی برای ایجاد زیرساختهای مشترک، مداخله دولت در ایجاد شبکهها را اجتنابناپذیر میکند.

کلیدواژه ها:

شبکههای همکاری علم و فناوری ، الگوی شکلگیری ، مداخلات دولتی