جستاری در باب اثرپذیری نور روز و کیفیت زندگی در مسکن - قسمت ۱

ü نور طبیعی فرم های معماری را روشن می سازد. انرژی نور خورشید با ورود به فضا از طریق پنجره موجود در سقف، به سطوح موجود در داخل اتاق برخورد کرده، به رنگ های آنها طراوت بخشیده و ترکیب آنها را آشکار می سازد. همچنین با ایجاد طرح های نور و سایه، فضای اتاق را زنده کرده و اشکال داخل آن را تفکیک می کند.

ü شدت و پراکندگی انرژی نور خورشید در داخل اتاق می تواند شکل فضا را آشکار کرده و یا آن را از بین ببرد.

ü ابعاد یک پنجره یا پنجره سقفی در تعین میزان نورگیری یک اتاق نقش دارند. همچنین ابعاد بازشوی موجود در دیوار یا سقف، به جز نور به عوامل دیگری همچون مصالح، ساختار دیوار یا سقف، نیاز به ایجاد فضای خصوصی، تهویه، درجه مطلوب محصوریت و تاثیر بازشوها بر نمای خارجی هم بستگی دارد.

ü در تعین میزان نورگیری یک اتاق، جایگاه و جهت یک پنجره یا پنجره سقفی مهم تر از ابعاد آن است. جهت یک بازشو را می توان طوری تعیین کرد که نور مستقیم خورشید را در زمان مشخص از روز دریافت کند. نور مستقیم خورشید باعث ایجاد بیشترین میزان روشنایی می گردد و در ساعت میانی روز، شدت روشنایی آن به بالاترین حد خود می رسد.

ü تاثیرات زیان بخش نور مستقیم خورشید همچون تشعشع و گرمای مفرط را می توان از طریق ساخت سایبان هایی که فرم بازشوها را دارند یا ایجاد سایه با استفاده از شاخ و برگ درختان نزدیک و یا به کمک ساختمان های مجاور کنترل کرد.

ü با توجه به ارتباط عمیق بین انسان و طبیعت معمار می تواند با وارد کردن عناصر طبیعی به عرصه زندگی، محیطی مناسب برای افراد بوجود آورد که در این راستا مهم ترین و در دسترس ترین عنصر، نور خورشید می باشد. نقش" نور "که تمام خلقت و معجزه هستی بر آن استوار است در تمام زمینه ها بلاخص معماری از اهمیت بسیار ویژه ای برخوردار می باشد.

ü در تفکر و ذهن انسان همیشه روزهای آفتابی و روشن با عشق و شادی و نوعی دلگرمی خاص و هیجان توام با امید همراه است. بنابراین با لحاظ این نکته در طراحی بناها، می توان شاهد بوجود آمدن فضاهایی که روح زندگی در آنها جریان دارد، باشیم.

ü اساسا نورپردازی به دو طریق مستقیم و غیرمستقیم بر افراد تاثیر می گذارد: تاثیر مستقیم آن ناشی از ایجاد تغییرات در کیفیت دید به واسطه نورپردازی و از طریق تغییر محرک های سیستم بینایی یا تغییر شرایط کارکرد سیستم بینایی است. در حالی که اثر غیرمستقیم آن حاصل قابلیت نور در جلب توجه، تغییر انگیزش، حالت، رفتار و اصلاح تعادل هورمونی بدن انسان است. نورپردازی می تواند بر عکس العمل های فیزیولوژیک بدن انسان همانند ادراکات بصری وی تاثیر بگذارد.

ü طبق تحقیقات انجام گرفته نور روز مانند نور خورشید محیط سالم تر و مهیج تری را به نسبت سامانه های نور مصنوعی ایجاد می کند و می تواند کارایی افراد را تا پانزده درصد افزایش داده و بهره وری و خلق و خوی کاربران را افزایش دهد و به آنها احساس پر انرژی بودن بدهد.

ü یکی از عواملی که باعث تنش و یا آرامش می شود نور و رنگ است که بخاطر مداومت تکرار هر روز تاثیر قوی و عمیقی را دارد.

ü باید با اصلاح طراحی داخلی منازل و جدی گرفتن استفاده از نورها و رنگ های طبیعی و تاثیرات آن این محیط آرام و شاد را فراهم آوریم باید به سمتی برویم که ترکیب رنگ فضاها و نور پردازی آنها به نحوی باشد که در درجه اول از ترکیبات ارگانیت یا طبیعی نوری استفاده شود و رنگ ها و نورها به سمت نورهای طبیعی سوق داده شود دوم اینکه رنگ و نور پردازی اماکن عمومی باعث افزایش ارتباطات اجتماعی شود و استفاده از رنگ های که باعث آرامش روحی و روانی می شود در اولویت قرار گیرد.

ü درضمن باید فرهنگ استفاده صحیح از نور مصنوعی را بیشتر گوش زد کنیم زیرا مردم از عوارض نورهای مصنوعی آگاهی چندانی ندارند و جنبه های مضر آن را درست درک نکرده اند، محققان همه می دانند هرآنچه که در طبیعت هست مفید و هرآنچه که ساخت دست بشر می باشد همچنان که دارای جنبه های مفید هست ولی در انتها باز جنبه مصنوعی دارد و استفاده از آن دارای عوارضی می باشد زیرا که تصنوعی و غیر طبیعی است و هرچیز غیر طبیعی عوارض زیست محیطی دائم از روحی روانی بهداشتی وغیر.... دارد، پس باید عوارض استفاده از طیف رنگ ها و نورهای مصنوعی را در زندگی امروز بشر مد نظر قرار دهیم و در استفاده از آن محتاط عمل نمائیم.