چارچوبی نظری برای داوری در باب اخذ در شعر: بر مبنای نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی و نظریه فرمالیسم روسی
محل انتشار: فصلنامه ادب عربی، دوره: 10، شماره: 2
سال انتشار: 1397
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 282
فایل این مقاله در 20 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JALIT-10-2_004
تاریخ نمایه سازی: 22 خرداد 1400
چکیده مقاله:
این مطالعه میکوشد چارچوبی نظری برای داوری در باب وقوع اخذ در شعر طرح کند. پرسش این است که با چه معیاری میتوان حکم به وقوع اخذ در شعر متاخر از شعر متقدم داد و با چه روشی میتوان نحوه این اخذ را ارزیابی کرد؟ روش مطالعه تحلیلی – تطبیقی است. ابتدا با نگاهی انتقادی روند مطالعات سرقت شعری در سنت بلاغت عربی بازخوانی میشود. در این بازخوانی تاکید میشود که عبدالقاهر جرجانی در ضمن مباحث مربوط به نظریه نظم، در موارد پراکندهای به قضیه اخذ در شعر پرداخته و برای تحلیل وقوع اخذ در اشعار متاخر از اشعار متقدم، روشی نظاممند را به کار بسته که پس از وی نادیده گرفته شده است. بر این مبنا، نخست روش وی در این تحلیل تبیین میشود. سپس روش تحلیل او با روش فرمالیستهای روس برای تحلیل رابطه تاریخی اشعار مقایسه میشود. این مقایسه نشان میدهد نظریه فرمالیسم در قرن بیستم برای این تحلیل روشی مشابه با روش عبدالقاهر ارائه کرده است. سپس بر اساس مبانی مشترک میان این دو نظریه، چارچوبی نظری برای داوری در باب اخذ در شعر طرح میشود. در این چارچوب تاکید میشود که معیار صدور حکم در باب وقوع اخذ، فقط اشتراک دو شعر در کاربست هنرسازههای نو است. نحوه وقوع اخذ نیز با این روش ارزیابی میشود که تحلیل شود هنرسازههای مشترک چه کارکردی در ساخت هر یک از دو شعر داشتهاند. مقایسه میان نحوه کارکرد هنرسازههای مشترک میتواند نحوه اخذ شعر متاخر از شعر متقدم را نشان دهد. سرانجام در یک مطالعه تطبیقی بر اساس معیار و روش مذکور، چند نوع متفاوت از نحوه وقوع اخذ میان اشعار عملا تحلیل میشود.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محمد هادی مرادی
دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی. دانشگاه علامه طباطبایی. تهران.
صادق خورشا
استادیار گروه زبان و ادبیات عربی. دانشگاه علامه طباطبایی. دانشگاه تهران.
حسام حاج مومن
دانشجوی دکترای رشته زبان و ادبیات عربی. دانشگاه علامه طباطبایی. تهران.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :