رابطه ی رفتار شهروندی سازمانی و کیفیت زندگی کاری کارکنان بیمارستان های آموزشی- درمانی قزوین

مقدمه: رفتارهای شهروندی، رفتارهایی هستند که به طور مستقیم در سیستم پاداش دهی رسمی سازمان ذکر نشده و اغلب نیز به فراموشی سپرده می شوند و اغلب نیز داوطلبانه تلقی می گردند. اما با این وجود در انجام فعالیت های سازمان نقش موثری دارند. کیفیت زندگی کاری شاخصی است که می تواند از مسایل عمده ی کارکنان اطلاعات ارزشمند و سازنده ای در اختیار مدیریت قرار دهد و باعث ایجاد احساس مالکیت، خودگردانی، مسوولیت و احساس امنیت و ... در آنان شود که نتیجه ی آن افزایش بهره وری کارکنان می باشد. این مطالعه با هدف تعیین رابطه ی رفتار شهروندی سازمانی و کیفیت زندگی کاری کارکنان مراکز آموزشی- درمانی دانشگاه های علوم پزشکی قزوین انجام شده است. روش بررسی: مطالعه ی حاضر مقطعی- تحلیلی می باشد که در سال ۱۳۸۹ بر روی ۱۱۷ نفر از کارکنان پزشکی، پرستاری، پاراکلینیک و پشتیبانی انجام شد که به صورت تصادفی ساده از بیمارستان های تابعه ی دانشگاه علوم پزشکی قزوین انتخاب شده بودند. برای جمع آوری داده ها از دو پرسش نامه ی Williams-Anderson دارای پایایی (۸۱ درصد) و روایی (صوری و محتوایی) و Casio دارای پایایی (۸۷ درصد) و روایی (صوری و محتوایی) استفاده شد و داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS نسخه ی ۱۱ و از طریق آزمون همبستگی Spearman (جهت بررسی رابطه ی بین رفتار شهروندی سازمانی و کیفیت زندگی کاری)،۲χ (برای بررسی رابطه ی بین مولفه های رفتار شهروندی سازمانی و کیفیت زندگی کاری)، t و آنالیز واریانس (به منظور بررسی تفاوت بین رفتار شهروندی سازمانی و کیفیت زندگی کاری کارمندان بیمارستان ها بر حسب ویژگی های دموگرافیک) تحلیل شد. یافته ها: کیفیت زندگی کاری نسبت به رفتار شهروندی سازمانی در بین اعضای نمونه، میانگین بالاتری را به خود اختصاص داده بود و در بین ابعاد رفتار شهروندی سازمانی بیشترین میانگین، مربوط به نوع دوستی (۸۹/۰) و کمترین میانگین مربوط به فضیلت (۷۸/۰) بود. مولفه های فضیلت، تکریم و نوع دوستی همبستگی مستقیم با کیفیت زندگی کاری داشتند. به جز رابطه ی رفتار شهروندی سازمانی و کیفیت زندگی کاری هیچ یک از این رابطه ها از نظر آماری معنی دار نبودند. ضریب همبستگی بین رفتار شهروندی سازمانی و کیفیت زندگی کاری ۱۷۷/۰- بود. یعنی بین رفتار شهروندی سازمانی و کیفیت زندگی کاری رابطه ی معنی دار معکوس وجود دارد (۰۵/۰ ≥ P). نتیجه گیری: با افزایش کیفیت زندگی کاری می توان عملکرد و بهره وری کارکنان را ارتقا داد. همچنین تقویت هر بعد از رفتار شهروندی سازمانی سایر ابعاد را تحت تاثیر قرار داده و فضای مطلوب را برای انجام وظایف فراهم می آورد. با توجه به رابطه ی معکوس بین کیفیت زندگی کاری و رفتار شهروندی سازمانی، مدیریت بیمارستان ها باید خط مشی های مناسب جهت هم جهت کردن این دو عنصر سازمانی اتخاذ کنند.

کلیدواژه ها:

رفتار شهروندی سازمانی ، کیفیت زندگی ، کارکنان ، بهره وری ، بیمارستان ها