مقایسه روش های مختلف تبخیر و تعرق پتانسیل و بررسی تغییرات زمانی- مکانی آن در حوزه آبخیز مهارلو، استان فارس با استفاده از GIS GIS
محل انتشار: پژوهشنامه مدیریت حوزه آبخیز، دوره: 10، شماره: 19
سال انتشار: 1398
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 186
فایل این مقاله در 14 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JWMR-10-19_003
تاریخ نمایه سازی: 4 مهر 1400
چکیده مقاله:
برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل نقش مهمی در برنامه ریزی، طراحی و مدیریت منابع آب، به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک دارد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی زمانی روش های مختلف محاسبه تبخیر و تعرق پتانسیل شامل تورنت وایت، بلانی- کریدل و هارگریوز – سامانی و بررسی تغییرات مکانی آن در حوزه آبخیز مهارلو در استان فارس می باشد. بدین منظور از آمار سالانه درجه حرارت در یک دوره آماری ۱۲ ساله (۲۰۱۳-۲۰۰۲) و ۱۲ ایستگاه هواشناسی در حوزه آبخیز مهارلو استفاده گردید. به منظور پهنه بندی تبخیر و تعرق و بررسی تغییرات مکان آن از روش میان یابی عکس مجذور فاصله (IDW) در نرم افزار ArcGIS استفاده گردید. در تحقیق حاضر به منظور انتخاب مناسب ترین روش برآورد تبخیر و تعرق پتانسیل بلانی- کریدل، هارگریوز- سامانی، تورنت وایت از شاخص های آماری میانگین مطلق خطا (MAE) (۶۴/۸، ۰۶/۱۲، و ۹۳/۹)، میانگین انحراف خطا (MBE) (۴۲/۰-، ۵۶/۰-، ۳۶/۱-) و ریشه دوم میانگین مربعات باقیمانده (RMSE) (۴۹/۲، ۴۸/۳ و ۸۶/۲) استفاده شد. نتایج نشان داد که تغییرات زمانی و مکانی تبخیر و تعرق پتانسیل درروش بلانی- کریدل بیان گر بیش ترین میزان تبخیر و تعرق در ایستگاه دوبنه در سال ۲۰۰۹ با مقدار ۵/۱۲۷میلی متر در سال و کم ترین مقدار آن مربوط به ایستگاه کافتر در سال ۲۰۰۶ با مقدار ۱/۸۵ میلی متر در سال می باشد. هم چنین بر اساس نتایج هارگریوز- سامانی، بیش ترین و کم ترین مقدار تبخیر و تعرق به ترتیب مربوط به ایستگاه های جهان آباد بختگان در سال ۲۰۰۹ با مقدار ۱/۱۵۲ میلی متر در سال و ایستگاه کمهر در سال ۲۰۰۳ با مقدار ۵/۹۶ میلی متر در سال می باشد، درحالی که درروش تورنت وایت بیش ترین میزان تبخیر و تعرق مربوط به ایستگاه دوبنه در سال ۲۰۰۹ با مقدار ۶/۱۰۳ میلی متر در سال و کم ترین مقدار آن مربوط به ایستگاه کمهر در سال ۲۰۱۱ با مقدار ۷/۵۲ میلی متر در سال برآورد گردید. هم چنین نتایج ارزیابی روش های مختلف برآورد تبخیر و تعرق نشان داد که با توجه به معیار MAE و RMSE روش بلانی- کریدل کم ترین میزان خطا (۶۴/۸ و ۴۹/۲) و با توجه به معیارهای MAE و RMSE بیش ترین مقدار خطا مربوط به روش هارگریوز- سامانی با مقدار اندازه گیری شده MAE ۰۶/۱۲ و RMSE ۴۸/۳ بوده است، که درمجموع روش بلانی- کریدل بهترین روش تبخیر و تعرق پتانسیل بهدلیل پایین بودن میزان خطا نسبت به روش های هارگریوز- سامانی و تورنت وایت می باشد.
کلیدواژه ها:
Thornthwaite ، Blaney- Criddle ، Hargreaves- Samani ، Mean Absolute Error (MAE) ، Mean Bias Error (MBE) ، Root Mean Square Error (RMSE) ، بلانی-کریدل ، تورنت وایت ، هارگریوز-سامانی ، شاخص میانگین مطلق خطا (MAE) ، شاخص میانگین انحراف خطا (MBE) ، شاخص ریشه دوم میانگین مربعات باقیمانده (RMSE)
نویسندگان
مهدیس امیری
College of Agriculture, Shiraz University, Shiraz
حمیدرضا پورقاسمی
Department of Natural Resources and Environmental Engineering, College of Agriculture, Shiraz University, Shiraz
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :