اثر تغییر کاربری اراضی بر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک (مطالعه موردی: سمسکنده ساری)

  از آنجایی که بخش وسیعی ازمناطق جنگلی در استان مازندران طی دهه های گذشته دستخوش تغییر کاربری شده اند، در این مطالعه اثر تغییر کاربری اراضی جنگلی به زمین­های زراعی دیم (کلزا)، شالیزار و باغ مرکبات بر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در منطقه شرق شهرستان ساری مورد توجه قرار گرفت. بدین منظور از هر کاربری از ۲ عمق ۲۰-۰ و ۵۰-۲۰ سانتی متر در ۴ تکرار به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی نمونه­برداری شد. نتایج نشان داد که تغییر کاربری، موجب افزایش معنی دار جرم مخصوص ظاهری و حقیقی شده و میزان جرم مخصوص ظاهری در لایه زیرین بیشتر از لایه سطحی است. بالاترین درصد ذرات سیلت، رس و شن به ترتیب در کاربری های جنگل، شالیزار و باغ مشاهده شد. تغییر کاربری موجب کاهش ظرفیت نگهداشت آب و رطوبت باقیمانده گردیده است. بیشترین درصد پایداری خاکدانه ها مربوط به جنگل و شالیزار بود. بالاترین درصد تخلخل و رطوبت پیشین نیز در شالیزار مشاهده شد. تغییر کاربری موجب افزایش واکنش خاک گردیده که با افزایش عمق، مقدار آن نیز افزایش می یابد درحالی که تغییر کاربری سبب کاهش کربن آلی خاک می شود به گونه ای که بیشترین درصد کربن آلی به میزان ۲ درصد در جنگل و کمترین آن به میزان ۷۲/۰ درصد در کشت دیم مشاهده شد. کمترین میزان فسفر قابل جذب نیز مربوط به کشت دیم و بیشترین میزان هدایت الکتریکی مربوط به شالیزار بوده است.

کلیدواژه ها:

تغییر کاربری اراضی ، جنگل ، خصوصیات فیزیکی خاک ، خصوصیات شیمیایی خاک ، سمسکنده