مقایسه اثربخشی آموزش سبک زندگی مبتنی بر مدل بزنف و مدل سازمان بهداشت جهانی بر درماندگی روان شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو

مقدمه و هدف: دیابت­ یک نگرانی مهم برای سلامتی در جهان است که درصورت همبودی با اضطراب، افسردگی، استرس و سبک­زندگی ناسالم بر وسعت شدت و عوارض آن افزوده خواهد شد. اصلاح سبک­زندگی در مبتلایان به دیابت می­تواند درماندگی روان­شناختی بیماران و درنتیجه پیش­آگهی بیماری را دستخوش تغییرات مطلوب­تری نماید. بنابراین پژوهش حاضر با هدف مقایسه آموزش سبک زندگی مبتنی بر مدل بزنف و مدل سازمان بهداشت جهانی بر درماندگی روان­شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ انجام شد. روش پژوهش: پژوهش نیمه­آزمایشی و از نوع گسترش یافته چندگروهی با طرح­های پیش­آزمون- پس­آزمون و گروه کنترل با دوره پیگیری با دو گروه آزمایش و یک گروه کنترل بود. سه ماه بعد از پس ­آزمون پیگیری برای هر سه گروه اجرا شد. جامعه آماری کلیه بیماران مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه کننده به بخش غدد بیمارستان امام­خمینی در سال ۱۴۰۰ بود. از یک لیست ۱۰۰ نفری بیماران مبتلا به دیابت، ۶۰ نفر شناسایی و ۴۵ نفر به صورت تصادفی انتخاب و با جایگزینی تصادفی در دو گروه آزمایشی و یک گروه کنترل جایگزین شد. برای جمع­آوری اطلاعات از پرسشنامه اضطراب، افسردگی و استرس (DASS-۲۱) استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم­افزار آماری SPSS نسخه ۲۶ و تحلیل آمیخته با اندازه­گیری مکرر تحلیل گردید. یافته ها: یافته­ها حاکی از تاثیر آموزش سبک زندگی مبتنی بر هر دو مدل بر اضطراب، افسردگی و استرس و پایداری این تاثیر در مرحله پیگیری بود. آموزش سبک زندگی مبتنی بر مدل بزنف در مقایسه با مدل سازمان­بهداشت­جهانی میانگین افسردگی را بیشتر کاهش داد اما تفاوت اثر دو گروه بر اضطراب و استرس معنادار نبود. نتیجه گیری: نتایج حاکی از اثربخشی آموزش سبک زندگی مبتنی بر هردو مدل بزنف و مدل سازمان­بهداشت­جهانی بر درماندگی روان­شناختی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو و برتری آموزش سبک زندگی مبتنی بر مدل بزنف در مقایسه با مدل سازمان­بهداشت­جهانی بود. بنابراین آموزش سبک زندگی به­عنوان درمان کمکی در افراد مبتلا به دیابت نوع دو ضروری به­نظر می­رسد.

کلیدواژه ها:

Type II Diabetes ، Lifestyle ، World Health Organization Model ، BASNEF Model ، Psychological Distress ، دیابت نوع دو ، سبک زندگی ، مدل سازمان بهداشت جهانی ، مدل بزنف ، درماندگی روانشناختی