فرش زمینه سفید فارس با نقوش ایزد زامیاد و تیشتر یا خضر و الیاس نبی
محل انتشار: دوفصلنامه پژوهش های ادیانی، دوره: 11، شماره: 21
سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 36
فایل این مقاله در 32 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_ADYAN-11-21_006
تاریخ نمایه سازی: 10 آبان 1402
چکیده مقاله:
فرش های «عرب جنی» فارس با توجه به رنگ زمینه، به دو دسته اصلی سفید و آبی تقسیم می شوند. این نمونه فرش حاوی نقوش متنوع و متعدد از جانداران، گیاهان و موجوداتی است که «اجنه» خوانده می شوند. خصلت اصلی فرش عرب جنی، فقدان نقشه از پیش تعیین شده/ ذهنی بافی است. ایزدبانوی ناهید/ آب تنها نقش مشترک در تمام نمونه ها است. نقش «پادشاه اجنه/ صخرجنی» نیز مختص به فرش های زمینه آبی (تیره و روشن) است. اما فرش های زمینه سفید خصلت ها و نقوش دیگری دارند؛ زیرا علاوه بر تکثر و تعدد نقش ایزدبانوی ناهید نسبت به همتای آبی اش، بانویی با دامن قهوه ای به همراه دانه های رنگین و بالاتنه آبی، حوالی ایزدبانوی ناهید ایستاده که ایزدبانوی اشتاد و یاریگر ایزد تشتر است. شناسایی مرد/ مردان سبز و آبی پوش به عنوان همراهان ایزدبانوی اشتاد از ضروریات پژوهش است. با توجه به متون دینی زرتشتیان، مرد/ مردان ایزدان زامیاد و تیشترند که در ادوار اسلامی ایران به خضر و الیاس نبی تبدیل شده اند. گاه فقدان مرد/ مردان سبز و آبی پوش، با نقوش نمادین تیشتر/ الیاس و زامیاد/ خضر به صورت رود روان و گیاهان در مرکز فرش جایگزین شده است. فرش «عرب جنی» سفید در زمره فرش های نجومی است که گاه شماری و زمان گاهنبارهای آفرینش زمین و گیاه را یادآوری می کند. روش گردآوری اطلاعات به صورت کتاب خانه ای، با رویکرد مقایسه ای و توصیفی تحلیلی است.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
آزاده پشوتنی زاده
استادیار پژوهشی گروه هنرهای سنتی، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :