ارزیابی فعالیت شیمیایی و اثر ضدقارچی اسانس پنج انگشت (Vitex agnus-castus) بر پنی سیلیوم دیجیتاتوم و پنی سیلیوم ایتالیکوم عامل کپک زدگی میوه پرتقال

اسانس های گیاهی بطور گسترده ای بعنوان نگهدارنده طبیعی جهت کاهش سمیت قارچ کش های شیمیایی و آلودگی زیست محیطی بکار می روند. این مطالعه با هدف بررسی اثر ضدقارچی اسانس گیاه پنج انگشت بر کپک های پنی سیلیوم دیجیتاتوم و پنی سیلیوم ایتالیکوم عامل کپک زدگی میوه پرتقال انجام گرفت. اسانس گیاه پنج انگشت با کمک روش تقطیر با آب استخراج گردید و راندمان استخراج اسانس ۹۵/۰ درصد وزنی/وزنی بود. محتوای فنول و فلاوونوئید کل اسانس نیز بررسی شد و نتایج نشان داد که اسانس غنی از ترکیبات فنولی (mg GAE/g ۷۴/۹۱) و فلاوونوئیدی (mg QE/g ۳۲/۵۲) می باشد. بررسی فعالیت ضد اکسایشی اسانس پنج انگشت نشان داد که این ترکیب زیست فعال بطور موثری قادر به مهار رادیکال های آزاد DPPH (μg/mL ۶۲/۴۸ IC۵۰ =) و ABTS (μg/mL ۵۰/۴۰ IC۵۰ =) می باشد. فعالیت ضدقارچی اسانس گیاه پنج انگشت در برابر کپک های پنی سیلیوم دیجیتاتوم و پنی سیلیوم ایتالیکوم مطابق روش های دیسک دیفیوژن آگار، انتشار چاهک در آگار و حداقل غلظت مهارکنندگی/کشندگی بررسی شد و پنی سیلیوم دیجیتاتوم نسبت به اسانس حساس تر بود و غلظت پایین تری از این ترکیب زیست فعال قادر به جلوگیری از رشد و یا از بین بردن این کپک بود. بطور کلی، نتایج این مطالعه نشان داد که اسانس گیاه پنج انگشت غنی از ترکیبات زیست فعال با قابلیت ضد اکسایشی و ضدقارچ قابل توجهی می باشد و می توان این ترکیب را بعنوان نگهدارنده طبیعی جهت افزایش عمر انبارمانی محصولات غذایی بکار برد.

کلیدواژه ها:

Orange ، Rotting ، Essential oil ، Vitex agnus-castus ، Antioxidant activity ، Antifungal effect. ، پرتقال ، کپک زدگی ، اسانس ، گیاه پنج انگشت ، فعالیت ضد اکسایشی ، اثر ضدقارچی.