بررسی فرصت ها و چالش های توافق نامه پاریس و رویکرد ایران

تغییرات اقلیم به عنوان یکی از مهمترین چالشهای جهان در قرن بیست و یکم مورد توجه قرار گرفته است. در این راستا، تلاش های بسیاری صورت گرفته است تا بتوان تاثیرات تغییرات اقلیم را کاهش و زمینه های سازگاری با پیامدهای آن را فراهم نمود. تصویب پروتکل کیوتو به عنوان سازوکار اجرایی کنوانسیون تغییرات اقلیم سازمان ملل متحد در دستیابی به اهداف خود توفیق چندانی نداشته است. از این رو، با مشارکت تمامی کشورها اقدام به تدوین و تصویب توافقنامه اقلیمی موسوم به توافق نامه پاریس جهت تعیین اهداف و نقشه راه جهانی فعالیتهای مقابله با تغییرات اقلیمی در سال 2015 گردید. بر اساس مفاد توافقنامه پاریس مقرر شده است که با استفاده از ابزارهای تشویقی و تسهیلی از قبیل تامین مالی بین المللی، توسعه و انتقال فناوری، ظرفیتسازی و با مشارکت تمامی کشورها در برنامه جهانی کاهش انتشار گازهای گلخانه ای، اهداف این توافق نامه محقق شود. از سویی دیگر و با وجود آنکه در توافق نامه پاریس به ابزارهای تنبیهی برای کشورهای عدم پایبند به برنامه های کاهش انتشار گازهای گلخانه ای اشاره نشده است، اما برخی کشورها و سازمان های بین المللی اقدام به تدوین برخی استانداردها و ضوابط اجرایی به منظور کاهش انتشار نموده و در حال توسعه آنها نیز میباشند. علیرغم فرصت های موجود در توافقنامه پاریس، ایران به عنوان یکی از کشورهای اصلی انتشاردهنده گازهای گلخانه ای جهان در الحاق به توافقنامه پاریس در حال تردید میباشد که نشات گرفته از دو رویکرد کلی موافقان و مخالفان پیوستن به توافقنامه مذکور است. در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از روش تحلیلی به بیان ظرفیت های موجود در توافقنامه پاریس و چالشهای ناشی از آن پرداخته شود. سپس نحوه مواجهه ایران در خصوص پیوستن به توافقنامه پاریس از دو منظر موافقان و مخالفان مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج این پژوهش موید آن است که امکان کاهش انتشار گازهای گلخانه ای در کشور بدون ایجاد تاثیرات منفی بر روند توسعه صنعتی کشور از طریق بهبود بهره وری انرژی و توسعه انرژی های تجدیدپذیر امکان پذیر است. لذا عدم الحاق به توافقنامه پاریس سبب عدم بهره مندی از ظرفیت ها و فرصت های آن و تحمیل محدودیت های ناشی از تدوین استانداردها و الزامات بین المللی در آینده خواهد شد.