سعید زارع
دانشجوی پیوسته کارشناسی رشته ی مهندسی برق گرایش قدرت ، دانشگاه پیام نور شیراز
7 یادداشت منتشر شدهدارورسانی بر اساس فن آوری نانو در سطح سلولی
دارورسانی بر اساس فن آوری نانو در سطح سلولی (مقاله مروری)
سیستم های دارورسانی بر مبنای فن آوری نانو دارای پتانسیل ایجاد تحول در زمینه تشخیص های درمانی هستند. تحویل داروی کارامد و نتیجه مطلوب بعد از آن، با شناخت مناسب برهم کنش های نانو مواد با محیط بیولوژیکی، مکانیسم های جذب، تردد در داخل رگ ها و درون سلول ها، توزیع بیولوژیکی، تحویل به مکان های خاص، آزادسازی داروی کنترل شده و تاثیر درمانی قابل دستیابی است. سیستم های تحویل داروی نانو بر مشکلات مقاومت دارویی مربوط به سلول های هدف غلبه نموده و حرکت داروها را از میان موانع برای هدف قرار دادن کارامد سلول های مبتلا و مولکول های درگیر در فرایند بیماری تسهیل می کنند . اغلب شناخت کمی درباره این مکانیسم های سلولی و مولکولی وجود دارد. بعلاوه علیرغم این که مسائل مربوط به متابولیسم و سمیت نانوذرات بعد از تاثیر درمانی محدود هستند، برای درمان بیماری به صورت ایمن و کارامد هنوز مستلزم رسیدگی هستند.
کلمات کلیدی: نانوذرات، دارورسانی، سلولی
مقدمه
از زمان ایجاد مفهوم نانوذرات در سال ۱۹۵۹ توسط ریچارد فایمن که نوید کوچک سازی مواد در مقیاس نانو را داد (فایمن، ۱۹۵۹)، پیشرفت های فوق العاده ای در این حوزه انجام شده است. فن آوری نانو ابتدا توسط ناریو تانیگوچی در سال ۱۹۷۴ (تانیگوچی، ۱۹۷۴) در دنیای کامپوزیت برای ماشین کاری با تلرانس کمتر از یک میکرون مورد استفاده قرار گرفت و امروزه دارای پتانسیل زیادی در زمینه دارورسانی است. سیستم های دارورسانی نانو جدید به واسطه تحویل کارامد و ایمن به بافت های مبتلا طراحی شدند (جانگ و بروم، ۲۰۰۸). دارورسانی کارامد و نابودی مطلوب پس از آن با شناخت برهم کنش های نانومواد با محیط بیولوژیکی، مکانیسم های جذب، تردد داخل عروق و درون سلولی، توزیع زیستی، اتصال با گیرنده و تحویل به مکان های خاص، آزادسازی داروی کنترل شده و وابسته به زمان و اثر درمانی قابل دستیابی است (ساندهیا و همکارانش، ۲۰۰۹؛ سوری و همکارانش، ۲۰۰۷). اگر چه سیستم های دارورسانی نانو بر مشکلات مقاومت دارویی سلول های هدف غلبه نمودند و حرکت داروها را از میان موانع برای هدف گیری سلول ها و مولکول های مبتلا سهولت می بخشند، ولی مکانیسم های بنیادین آنها تا کنون شناخته نشده است (یینگ زانگ و همکارانش، ۲۰۱۳). در کنار مسائل مربوط به متابولیسم و سمیت، برخی نانوذرات به منظور افزایش اعتباربخشی درمانی نیاز به رسیدگی دارند.